Gezien de actuele crisis moet nu worden gehandeld. Tenslotte heeft Noah de ark gebouwd, voordat de grote vloed is gekomen.
Het vogelnet is gescheurd; wij zijn ontsnapt en vrij ! (PS 124,7)
Stelling 1: Een vernieuwde kerk
Rome is bevangen door de vrees voor relativisme en chaos, daarom wordt telkens opgeroepen om te volharden in de oude Romeinse continuïteit. Desondanks heeft er in de “verborgen” kerk sinds Vaticanum II een proces van intensieve vernieuwing plaats gevonden. Zij heeft de cocon van de Middeleeuwen afgestroopt en vindt de ware continuïteit terug.
Stelling 2: Nieuwe vormen van liturgie
Met veel creativiteit en fantasie zijn de laatste decennia nieuwe liturgische vormen ontwikkeld. Hun kwaliteit wordt afgemeten aan de manier waarop ze omgaan met de grote vragen van het menselijk bestaan. Zij sluiten traditionele vormen niet per se uit, maar vullen deze aan en fungeren als kritiek op een triomfalistisch en naar binnen gericht sacramentalisme.
Stelling 3: De gemeenschap van gedoopten viert
In eerste instantie zijn kerk en christelijke gemeente een gemeenschap van gedoopten, over wie de Geest is uitgestort. Deze overtuiging dient het uitgangspunt te zijn voor kerkleiding en ambtelijke structuren. Autoritaire en sacramentalistische structuren zijn niet van christelijke oorsprong. Het actuele priestertekort kan er toe bijdragen dit opnieuw te ontdekken.
Stelling 4: Het heilige als kerkelijk monopolie
In het verloop van de eeuwen heeft de katholieke kerk het heilige aan politieke macht en uiterlijke tekens gekoppeld, tot een binnenkerkelijk monopolie gemaakt, en daardoor de processen van secularisatie ondersteund. Het heilige moet weer in het alledaagse leven worden gezocht en mag daar ook worden ervaren.
Stelling 5: Vernieuwing of nostalgie?
“De zalving, die u van Hem ontvangen hebt blijft u bij, u hebt geen andere leraar nodig.” (1 Joh 2:27). Deze democratische overtuiging staat in conflict met de nostalgische gevoelens ook van kerkcritici die hun rouwverwerking eindelijk moeten voltooien.
Stelling 6: Risico’s niet over het hoofd zien
De radicale hervorming van de (katholieke) kerk is niet zonder risico. Daarom moeten vastbeslotenheid, prudentie, een intensieve communicatie en de uitwisseling met andere landen hand in hand gaan. Verkeerd zijn echter de uittocht uit de kerk of de berusting bij de situatie. Bij het eerste verdwijnt alle invloed, bij het tweede alle leven. Tenslotte heeft Noah de ark gebouwd, voordat de grote vloed is gekomen.
Stelling 7: Dus wat te doen?
(1) een nieuw zelfbewustzijn (Rome en bisschoppen dragen de bewijslast),
(2) concrete en functioneel doeltreffende ideeën ontwikkelen,
(3) een strategisch berekende publiciteit opbouwen,
(4) basisregels van kerkelijk handelen bewaken (trefwoorden: ervaring van het heilige, presentie van het Evangelie, solidaire levenspraktijk, zorg voor handelingsbekwaamheid,
(5) uitwisseling met niet-katholieke kerken,
(6) op zoek gaan naar jonge mensen.
Stelling 8: Er is geen tijd meer
Gezien de actuele crisis moet nu worden gehandeld. Tenslotte heeft Noah de ark gebouwd, voordat de grote vloed is gekomen.
(Vortrag am 16 Okt. 2010)